مطالعه مقایسه ای تأثیر کارگاههای تولیدی بر محلات حاشیه نشین قلعه آبکوه و قلعه ساختمان مشهد

Authors

  • اکرم مهرورز دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
  • محمد اجزا شکوهی دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
  • مهرنوش افشاری دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
Abstract:

از پیامدهای صنعتی شدن رشد روزافزون شهرها در پی مهاجرت­های روستا شهری بوده است. این مسئله در شهرهای ایران همچنان ادامه دارد و نه تنها گریبان­گیر شهرهای بزرگ است بلکه به شهرهای متوسط هم سرایت نموده است. حاشیه نشینی و تأمین اشتغال برای ساکنان حاشیه­ها تبدیل به معضلی برای شهرهای مهاجرپذیر شده است. اکثر این افراد فاقد مهارت و آموزش­های لازم هستند. با این وجود به امید بهبود وضعیت زندگی و درامد بیشتر به شهرهای بزرگ می­آیند و به دلیل نداشتن سرمایه لازم اجبارا جذب حاشیه­ها          می­شوند. در این مقاله سعی شده است با مطالعه مقایسه­ای دو محله حاشیه نشین قلعه آبکوه و قلعه ساختمان مشهد به تأثیر کارگاه­ها در جمعیت پذیری محلات حاشیه نشین پرداخته شود. جامعه آماری انتخاب شده از کارگران و کارفرمایان دو محله است،  تعداد 14203 کارگاه در هر دو محله مشغول فعالیت هستند. جامعه آماری به دست آمده با توجه به فرمول کوکران در مجموع 254 کارگاه است که در محله قلعه آبکوه 84 کارگاه و در محله قلعه ساختمان 170 مورد به صورت تصادفی انتخاب شده­اند. روش تحقیق این مقاله ترکیبی از روش توصیفی- تحلیلی است و  در جمع­آوری و تحلیل اطلاعات از روش­های اسنادی و مشاهدات میدانی استفاده شده است. نتایج استخراج شده از مطالب پرسش­نامه­ها و مصاحبه حضوری با نرم­افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. اطلاعات به دست آمده از نتایج نشان می­دهد که یکی از مهم ترین دلایل انتخاب محل احداث کارگاه و اشتغال، برای کارفرما و کارگران نزدیکی به محل سکونت است، همچنین رابطه خویشاوندی بین کارفرما و کارگران می­تواند به عنوان عاملی در جهت جذب جمعیت به این محلات باشد، تفاوت دیگر  به دست آمده از نتایج در دو منطقه نشان دهنده تفاوت در نوع مهاجرین است، بیشتر مهاجرینی که در محله قلعه ساختمان سکونت دارند از شهرستان­های خراسان بزرگ (فریمان، چناران، قوچان، تربت و سرخس و یا روستاهای اطراف این شهرستان­ها) می­باشند در صورتی که در محله آبکوه افراد وارد شده به این منطقه از سراسر شهرهای ایران (کاشان، تهران، قم، کرمان و ...) هستند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل سناریوهای احیاء منطقه شهری قلعه آبکوه در کلانشهر مشهد

         بکارگیری رویکردهای آینده­نگاری در احیاء بافت فرسوده، لزوم توجه به مقولۀ برنامه­ریزی سناریو را امری ضروری جلوه می­دهد. سناریونگاری روش بسیار مؤثر و مفیدی برای برنامه­ریزی میان­مدت و بلندمدت در شرایط با عدم­قطعیت است. هدف این پژوهش بررسی سناریوهای احیاء قلعه آبکوه مشهد است. نوع تحقیق بر مبنای هدف کاربردی، از نظر ماهیت و روش توصیفی _تحلیلی، از لحاظ جمع­آوری اطلاعات و داده­ها ترکیبی از کتا...

full text

طراحی و ساماندهی بافت روستایی قلعه آبکوه مشهد

گسترش فیزیکی شهرها چه بصورت شهرها ، چه بصورت (برنامه ای و هدایت شده) و ( غیر برنامه ای و هدایت نشده ) در اکثر موارد باعث جذب و ادغام تعدادی از روستاهای پیرامون می شود. اگر فرایند جذب و ادغام در قسمتهای حاشیه ای شهر اتفاق افتد چشم انداز جغرافیایی یکسان و اگر در سمت توسعه شهر اتفاق افتد ساخت کاملا متفاوتی را با سکونتگاههای روستایی موجود بوجود می آورد.قلعه آبکوه مشهد نیز بدلیل واقع شدن در سمت توسع...

15 صفحه اول

بررسی شاخصه های توسعه پایدار در محله های حاشیه نشین مطالعه موردی: محله قلعه کامکار قم

امروزه اسکان غیررسمی در شهرها به عنوان معضلی اساسی به شمار می رود، رشد سکونتگاه های غیررسمی و نامنظم، شکل گیری جزیره های فقر در حاشیه و درون شهرها به دلیل حذف اقشار کم درآمد از نظام برنامه ریزی و یا لحاظ نکردن آن به صورت فعال و به عنوان گروه های هدف در سیاست گذاری ها، تخریب محیط زیست، فقدان خدمات شهری، نزول زیربناهای موجود ازجمله بحران های مربوط به این موضوع هستند. این مقاله باهدف شناخت شاخصه ه...

full text

بررسی شاخص های اجتماعی- اقتصادی و تأثیر آن بر کیفیت مساکن محلات حاشیه نشین(مطالعه موردی: محلة حاشیه نشین شیخ آبادِ شهر قم)

مقوله مسکن از مهم­ترین بخش­های توسعه در یک جامعه است که با ابعاد وسیع اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی خود اثرات گسترده­ای در ارائه سلامت و سیمای جامعه دارد. در این میان آنچه که بر کیفیت و کمیت مسکن تأثیر مستقیمی دارد، ویژگی­های اقتصادی- اجتماعی می­باشد که بازتاب حقیقی کیفیت و رفاه زندگی افراد خواهد بود. اما امروزه با رشد جمعیت و گسترش شهرنشینی، مشکلات عدیده­ای از جمله ظهور محلات حاشیه­نشی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 25

pages  39- 55

publication date 2014-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023